قسمت دوم
در ادامه بررسی شناخت اختلالات خونی، بررسی مواردی می‌پردازیم باعث بروز اختلالات خونی می‌شود. با فصدچی، مرکز تخصصی فصد خون، همراه باشید.
مطالعه قسمت اول: اختلالات خونی – قسمت اول
چه چیزی باعث اختلالات خونی می شود؟
اختلالات خونی زمانی رخ می دهد که مشکلی در یک یا چند جزء خون ایجاد شود. بسیاری از اختلالات خونی ارثی هستند. در این اختلالات والدین ژن های غیر طبیعی را به فرزندان خود منتقل می کنند. جهش های ژنتیکی خاص برای بسیاری از این شرایط، مانند کم خونی سلول داسی شکل و برخی از هموفیلی ها و ترومبوفیلی ها شناخته شده است.
اختلالات خونی اکتسابی دلایل مختلفی دارد. شما ممکن است حتی در اوایل زندگی به یک اختلال خونی مبتلا شوید. بیماری‌هایی که بر اندام‌ها و بافت‌هایی که با خون مرتبط هستند و همچنین، داروها و کمبودهای تغذیه‌ای، از جمله علل شایع هستند. همچنین عوامل ژنتیکی – برخی شناخته شده، برخی هنوز شناسایی نشده اند – می توانند خطر ابتلا به اختلال خونی را افزایش دهند.
برای سرطان خون ممکن است یک ژن معیوب را به ارث ببرید یا این نقص ممکن است خود به خود اتفاق بیفتد، که هر کدام شما را مستعد ابتلا به سرطان خون خاصی می کند.
مشاوره و رزرو نوبت
تغییر سبک زندگی و ایجاد اختلالات خونی ارثی
در این قسمت به این مسئله می‌پردازیم که آیا تغییراتی در سبک زندگی وجود دارد که می تواند به جلوگیری از ایجاد اختلالات خونی ارثی کمک کند؟ اختلالات خونی ارثی ناشی از جهش های ژنتیکی است که از والدین به فرزندانشان منتقل می شود و این اختلالات معمولا از بدو تولد وجود دارد. در حالی که درست است که جهش‌های ژنتیکی قابل تغییر نیستند، تغییرات خاصی در سبک زندگی و اقدامات پیشگیرانه وجود دارد که می‌تواند سلامت کلی را بهبود بخشد و به مدیریت علائم این اختلالات کمک کند. این موارد عبارتند از:
- رژیم غذایی سالم: مصرف یک رژیم غذایی متعادل و غنی از ویتامین ها و مواد معدنی می تواند از سلامت و تندرستی کلی بدن حمایت کند. برای افراد مبتلا به اختلالات خونی، استفاده از غذاهای غنی از آهن مانند تخم مرغ، بوقلمون، گوشت گاو بدون چربی، کلیه، جگر، حبوبات، سبزیجات سبز برگ و برنج قهوه ای می تواند مفید باشد.
- ورزش منظم: فعالیت بدنی منظم می تواند به حفظ وزن سالم و حمایت از سیستم ایمنی کمک کند. با این حال، ممکن است بسته به اختلال خونی خاص، از فعالیت‌های خاصی اجتناب شود.
- معاینات منظم: معاینات منظم می تواند به نظارت بر وضعیت و تشخیص زودهنگام هرگونه عارضه کمک کند. این امر به ویژه برای کسانی که یک اختلال خونی ارثی شناخته شده دارند یا در معرض خطر ابتلا به آن هستند مهم است.
- مشاوره ژنتیک: برای کسانی که سابقه خانوادگی اختلال ژنتیکی دارند، مشاوره ژنتیک می تواند اطلاعاتی در مورد خطر ابتلا یا انتقال این اختلال ارائه دهد.
- آموزش: آموزش خانواده و دوستان در مورد اختلال خونی می تواند در درک شرایط و نحوه ارائه خدمات به آنها کمک کند. همچنین به آنها کمک می‌کند تا بدانند درموارد ضروری چه اقداماتی انجام دهند.
این تغییرات سبک زندگی و اقدامات پیشگیرانه می تواند به مدیریت علائم اختلالات خونی ارثی و بهبود کیفیت زندگی کمک کند. با این حال، مهم است که توجه داشته باشید که آنها نمی توانند از ایجاد اختلالات خونی ارثی جلوگیری کنند، زیرا اینها توسط عوامل ژنتیکی ایجاد می شوند. بنابراین، همیشه بهتر است برای مشاوره شخصی بر اساس سلامت فردی و سابقه خانوادگی با یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی یا یک مشاور ژنتیک مشورت کنید.
کاهش خطر ابتلا به اختلالات خونی اکتسابی
همانطور که گفتیم اختلالات خونی اکتسابی شرایطی هستند که در طول زندگی فرد ایجاد می شوند و از نظر ژنتیکی به ارث نمی رسند. آنها می توانند توسط عوامل مختلفی از جمله بیماری های زمینه‌ای، کمبودهای تغذیه ای، برخی داروها یا قرار گرفتن در معرض سموم ایجاد شوند. در اینجا چند راهکار برای کاهش خطر ابتلا به اختلالات خونی اکتسابی آورده شده است:
- رژیم غذایی سالم داشته باشید: اطمینان از یک رژیم غذایی متعادل و غنی از مواد مغذی ضروری کلیدی است. به عنوان مثال، با گنجاندن غذاهای غنی از آهن در رژیم غذایی می توان از کم خونی ناشی از فقر آهن پیشگیری کرد. به طور مشابه، مصرف ویتامین های کافی، مانند B12، می تواند به پیشگیری از انواع خاصی از کم خونی کمک کند.
- ورزش منظم: فعالیت بدنی منظم می تواند به حفظ وزن سالم و تقویت سیستم ایمنی شما کمک کند، که می تواند به سلامت کلی خون کمک کند
- از مصرف زیاد الکل اجتناب کنید: نوشیدن زیاد الکل می تواند منجر به انواع خاصی از کم خونی و سایر اختلالات خونی شود. توصیه می شود مصرف الکل را تا آنجا که ممکن است محدود کنید
- عدم استعمال دخانیات: سیگار می تواند بر ظرفیت حمل اکسیژن خون شما تأثیر بگذارد و ممکن است منجر به اختلالات خونی شود
- معاینه منظم سلامت: معاینات منظم سلامت می تواند به تشخیص زودهنگام مشکلات احتمالی کمک کند و فرصتی برای مدیریت آنها قبل از تبدیل شدن به شرایط وخیم فراهم کند
- دیگر شرایط سلامتی را مدیریت کنید: اگر شرایط سلامتی مانند دیابت یا فشار خون بالا دارید، مهم است که آنها را به طور موثر مدیریت کنید زیرا می توانند خطر ابتلا به برخی اختلالات خونی را افزایش دهند
- از قرار گرفتن در معرض برخی داروها یا سموم خودداری کنید: برخی داروها یا سموم می توانند خطر ابتلا به اختلالات خونی اکتسابی را افزایش دهند. همیشه قبل از شروع هر داروی جدید با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود مشورت کنید
- مکمل ها را طبق توصیه مصرف کنید: اگر کمبود تغذیه ای دارید، مصرف مکمل های توصیه شده توسط ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی می تواند به جلوگیری از اختلالات خونی مرتبط کمک کند
به یاد داشته باشید، همیشه بهترین کار این است که با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود در مورد موثرترین راه های کاهش خطر بر اساس سابقه سلامت شخصی و سبک زندگی خود صحبت کنید.
لینک مفید: تزریقات در منزل
اختلالات خونی چگونه درمان می شوند؟
درمان اختلالات خونی بسته به اختلال خاص و شدت آن بسیار متفاوت است. در اینجا چند درمان رایج وجود دارد:
- درک Watch & Wait (انتظار هوشیار): در برخی موارد، به ویژه برای اختلالات خونی خفیف، درمان اولیه ممکن است نظارت دقیق بر وضعیت بیمار و مدیریت هر گونه علائمی باشد که به وجود می آیند. این رویکرد اغلب زمانی استفاده می شود که اختلال خونی علائم قابل توجهی ایجاد نمی کند
- انتقال خون و پلاکت: اینها برای افزایش سطح گلبول های قرمز خون برای افراد مبتلا به اشکال شدید کم خونی استفاده می شود. همچنین می‌توان از انتقال پلاکت برای کمک به مشکلات لخته شدن خون استفاده کرد
- ضد انعقادها: این داروها با جلوگیری از لخته شدن خیلی آسان خون به اختلالات لخته شدن خون کمک می کنند
- مکمل فاکتور رشد: این درمان مغز استخوان را برای تولید گلبول های قرمز و سفید اضافی تحریک می کند. عوامل تحریک کننده اریتروپویتین (ESAs) نمونه هایی از مکمل های فاکتور رشد هستند
- کورتیکواستروئیدها: این داروها سیستم ایمنی را سرکوب می کنند و می توانند برای درمان کم خونی همولیتیک خودایمنی استفاده شوند
- پیوند خون و مغز استخوان: این روش ها برای درمان برخی از بیماری هایی که بر مغز استخوان یا سیستم ایمنی تأثیر می گذارند استفاده می شود. با این حال، این روش‌ها می‌توانند پیچیده باشند و دارای عوارض جانبی بالقوه باشند، بنابراین معمولاً برای موارد شدید در نظر گرفته می‌شوند
- ژن درمانی: این یک روش درمانی پیشرفته است که شامل وارد کردن ژن ها به بدن برای اصلاح جهشی است که باعث اختلال خونی می شود. این درمان هنوز در مرحله تحقیقاتی است اما برای برخی از اختلالات خونی نویدبخش است
توجه به این نکته ضروری است که بهترین درمان برای یک اختلال خونی به اختلال خاص، شدت آن و سلامت کلی بیمار بستگی دارد. بنابراین، همیشه بهتر است با یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی برای مشاوره شخصی بر اساس وضعیت سلامت و سابقه فرد مشورت کنید.
چگونه با یک اختلال خونی زندگی کنیم؟
اختلالات خونی ممکن است روش زندگی شما را تغییر دهد. اما کارهایی وجود دارد که می توانید برای حفظ کیفیت زندگی خود انجام دهید. مثلا:
- به خانواده و دوستان خود آموزش دهید: توضیح دهید که چگونه اختلال خونی شما ممکن است بر شما تأثیر بگذارد. به این ترتیب، آنها متوجه خواهند شد که چرا ممکن است نتوانید فعالیت‌های خاصی را انجام دهید و می‌دانند در صورت بروز یک اورژانس پزشکی چه کاری انجام دهند.
- پوشیدن یک دستبند هشدار پزشکی را در نظر بگیرید: در صورت بیماری یا آسیب شدید، پوشیدن این دستبند وضعیت شما را به ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی می گوید تا بتوانند مراقبت های لازم را به شما ارائه دهند.
- رژیم غذایی غنی از آهن داشته باشید: مصرف یک رژیم غذایی سالم می تواند به هر کسی که مبتلا به اختلال خونی است کمک کند.
- هر گونه خونریزی را فوراً درمان کنید: اگر اختلال خونریزی دارید، پزشک ممکن است برای کمک به لخته شدن خون، دارو (عامل) تجویز کند. افراد مبتلا به اختلالات خونریزی باید با مصرف داروهای تجویز شده به سرعت خونریزی خود را درمان کنند.
- خطر آسیب را کاهش دهید: اگر اختلال خونریزی دارید، از ورزش های تماسی که ممکن است خطر افتادن یا ضربه خوردن شما را افزایش دهد، اجتناب کنید.برای مثال در هنگام رانندگی همیشه کمربند ایمنی خود را ببندید. اگر دوچرخه سواری می کنید، از کلاه ایمنی استفاده کنید.
خلاصه
اختلالات خونی خانواده ای از بیماری های مختلف هستند که بخشی از خون را تحت تاثیر قرار می دهند. خون شما از یک قسمت مایع و یک قسمت جامد تشکیل شده است. قسمت مایع آن پلاسما است. پلاسما حاوی آب، نمک و پروتئین است. کمی بیش از نیمی از حجم خون شما را تشکیل می دهد. قسمت جامد شامل گلبول های قرمز، گلبول های سفید و پلاکت ها است. چندین اندام و بافت از خون و عملکردهای آن پشتیبانی می کنند. این شامل مغز استخوان، سیستم لنفاوی، پروتئین های لخته کننده، طحال، کبد و کلیه ها می شود. مشکلات مربوط به این بافت های پشتیبان یا یک سلول خونی، پروتئین خون یا سایر اجزای خون می تواند باعث اختلال خونی شود.
مطالعه بیشتر: سونداژ در منزل
